Қазіргі Қазақстанның студент жастарын сәйкестендірудің әлеуметтік-мәдени аспектілері

Аңдатпа

Мақалада «сәйкестілік» ұғымының мәні пәнаралық категория ретінде анықталады. Сәйкестілік құбылысын теориялық және әдіснамалық тәсілдер тұрғысынан талдау оны көптеген пәнаралық тұжырымдамалардың негізгі ұғымы ретінде негіздеуге, сәйкестіліктің құрылымын және оның көріну салаларын анықтауға мүмкіндік берді. Жастар тақырыбының өзектілігі жастарды әртүрлі аспектілерде (білім беру, кәсіптік, этникалық, әлеуметтік және т.б.) сәйкестендіру үдерісін зерттеу тұрғысынан негізделген. Авторлар қазіргі жағдайда жастардың жаңа әлеуметтік шындыққа бейімделу мәселесі қоғамның мемлекеттік саясаттың негізгі аспектілерінің бірі болып табылатынына назар аударады. Зерттеу аясында жүргізілген эмпирикалық зерттеу қазақстандық студент жастардың қалыптасу тетіктерін түсіндіруге және олардың құндылық категорияларын анықтауға мүмкіндік берді. Авторлар сынақтан өткен Т. Румянцеваның модификациясындағы М. Кун мен Т. Макпартлендтың әдістемесіне сүйене отырып және оған өз түзетулерін енгізді, қазақстандық жоғары оқу орындарының студенттері арасында сауалнама жүргізіп, оның нәтижелерін ұсынды. Зерттеу барысында алынған жауаптар бірнеше позиция бойынша талданды: жауаптардағы рефлексияның көрінісі тұрғысынан, жеке басындағы әлеуметтік рөлдер мен жеке сипаттамалардың арақатынасына қатысты, өмірдің әртүрлі салаларының бірегейлігінде, психологиялық аспектіде және т.б. Қазақстанның студент жастарының сәйкестілігінің типтік анықтамалары жүйеленді, бұл жастардың тыныс-тіршілігімен байланысты доминантты сипаттамаларды анықтауға мүмкіндік берді.