Мемлекеттік қызметшілердің парасаттылығын бағалау

Аңдатпа

Сыбайлас жемқорлық Бүкіләлемдік проблемаға айналды және бірде-бір ел
одан сақтандырылмаған. Бұл жеке адамдарға, қоғамға және бүкіл елге әсер етеді. Ол сондайақ демократияны әлсіретеді, теңсіздікке ықпал етеді және кедейлікті күшейтеді. Сыбайлас
жемқорлық, парақорлық, ұрлық, салық төлеуден жалтару және басқа да заңсыз қаржылық қызмет
дамушы елдерге елдің тұтастығы мәселелеріне байланысты жыл сайын 1,26 трлн доллар шығын
әкеледі. Сыбайлас жемқорлықтың зиянды әсері барлық елдерге әсер еткен COVID-19 эпидетіне
ұқсас уақытта айқын көрінеді. COVID-19 бүкіл әлем бойынша денсаулық сақтау жүйелері мен
мемлекеттік қызметтердің осалдығын анықтады, мемлекеттік қаражатты заңсыз иемденудің,
тұрақсыз іскерлік тәжірибенің және басшылықтың немқұрайлылығының көптеген жағдайлары
бар. Қазақстан 2018 жылы 124-орыннан 2019 жылы Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының
индексінде 198 елдің 113-места дейін көтерілді. COVID-19 эпидеті дамыған сайын Қазақстан Үкіметі,
бизнес және азаматтық қоғам жұмыстан бас тартып, жеке кездесулерден аулақ бола отырып,
денсаулыққа басымдық бере отырып, алдын алу шараларын қабылдады. Осыған қарамастан,
мемлекеттік деңгейде сыбайлас жемқорлықты дамытудың негізгі факторы адалдық, қабілетсіздік,
сондай-ақ мемлекеттік қызметшілердің кәсібилігі болып табылады. Осыған байланысты мемлекеттік
қызметшілердің парасаттылығын бағалау тақырыбы ерекше ғылыми қызығушылық тудырады.
Осы зерттеу барысында теориялық талдау, заңнамалық базаны талдау, сондай-ақ әлеуметтанулық
сауалнама қолданылды. Зерттеу нәтижелері моральдық-этикалық және кәсіби қасиеттерден басқа,
қызметкерлердің білімі мен біліктілігін арттырудың да маңызы зор екенін көрсетті.